Demographics of Sweden. Demografia Szwecji jest monitorowany przez Centralbyrån Statistiska ( Statystyki Szwecja ). Populacja Szwecji wynosiła 10 416 585 (lipiec 2021 r.), co czyni ją 16. najbardziej zaludnionym krajem w Europie po Czechach i 88. najbardziej zaludnionym krajem na świecie. Całkowity współczynnik płodności oceniono na 1 Najpopularniejsze aktywności fizyczne i sporty w Szwecji. Według strony internetowej Szwedzkiej Konfederacji Sportu (Riksidrottsförbund – RF), 10 najpopularniejszych sportów i aktywności fizycznych w Szwecji w 2017 r. wśród osób w wieku od 6 do 80 lat to: Różne rodzaje chodzenia/stavgång* Wyścigi; siłownia; Rower/rower górski Uśredniając, koszt życia w Landskrona w 2023 jest 71% wyższy niż średni koszt życia w Polsce. Poniższa grafika przedstawia procentowo różnice w cenach w Landskrona w 2023 w porównaniu do średnich cen w Polsce według rodzajów wydatków: Koszty życia w Szwecji: Bilet w jedną stronę (lokalny) 13 zł (35 SEK) Karnet miesięczny (standardowa cena) 320 zł (840 SEK) Benzyna (1 litr) 7,6 zł (20 SEK) Volkswagen Golf 1.4 90 KW (lub podobny nowy samochód) 94 tys. zł (250 tys. SEK) Apartament z jedną sypialnią w centrum miasta 3,5 tys. zł (9,1 tys. SEK) Jakie są minimalne zarobki w Szwecji? Skoro zachęcamy Cię do inwestycji w kurs językowy, porozmawiajmy o zarobkach. Nie da się ukryć, że mimo wysokich kosztów życia w Skandynawii, ich pensje nadal są bardzo atrakcyjne dla pracowników z Polski. Co zaskakujące, w Szwecji nie ma pojęcia płacy minimalnej. Poszukujesz możliwości przeprowadzki do Uppsali, w Szwecji? Odkryj prawdziwe koszty życia z TravelTables - nasz kompleksowy raport obejmuje wszystko, od mieszkaniowych po spożywcze, dzięki czemu będziesz mógł zaplanować swój budżet z pewnością. Dzięki pomocnym notatkom i odnośnikom, nasza analiza podobna do numbeo dostarczy Ci wgląd na jedno z najbardziej dynamicznych miast uogc6. W którym kraju Unii Europejskiej jest najdrożej, a w którym najtaniej? Gdzie za 1 euro kupimy najwięcej? Jak na tle kontynentu, jeśli chodzi o koszty życia, wypada Polska? Przydatne informacje dotyczące wysokości cen w Europie tuż przed wakacjami przedstawił urząd statystyczny Eurostat. Wśród krajów członkowskich UE zaskakująco tanio jest w Niemczech, czego mało kto mógłby się spodziewać. Według raportu Federalnego Urzędu Statystycznego w Wiesbaden za jedno euro Niemiec kupi teoretycznie więcej produktów i skorzysta z większej ilości usług niż przedstawiciele innych krajów. Wysokość cen w Niemczech jest tylko półtora procent wyższa niż średnia unijna. Wśród niemieckich sąsiadów terytorialnych taniej jest tylko w Polsce i w Czechach. Znacznie więcej za zakupy zapłacimy we Francji, Holandii, Belgii czy Austrii. Najdroższe są kraje skandynawskie: ceny w Danii są blisko o 40% wyższe od średniej. Podobne, choć nieco niższe wskaźniki, zanotowano w Szwecji i Finlandii – odpowiednio 29,8% oraz 23,5%. Jednak w tychże krajach według raportu płacowego również zarabia się więcej. W Polsce życie jest tańsze o 43,5% niższe od średniej unijnej, dlatego należymy do jednych z najtańszych krajów UE. Jeszcze mniej (o ponad połowę) za podobne towary i usługi zapłacimy w Bułgarii. Najniższe koszty utrzymania odnotowano w krajach kontynentu nienależących do Unii, czyli w Macedonii i Albanii. Co ciekawe do najdroższych europejskich państw także należą te niebędące członkami UE. Chodzi tu o Szwajcarię oraz Norwegię. Najbardziej ekonomicznie na kilkudniowy wyjazd wakacyjny wybrać się do tańszych krajów. Jeśli zaś porównać raporty wynagrodzeń i analizy kosztów życia lepiej wypadają kraje skandynawskie, w których jest drożej, lecz możemy tam również więcej zarobić. Średnie, miesięczne wynagrodzenie we wszystkich gałęziach gospodarki w roku 2002 wyniosło w Szwecji 22 100 SEK, czyli ponad 10 000 zł. Jak wynika z ogólnych danych, najwięcej zarabiają pracownicy umysłowi zatrudnieni w przedsiębiorstwach prywatnych. Ich przeciętna płaca w 2002 roku wynosiła 26 300 SEK. Z porównania danych dotyczących wynagrodzeń kobiet i mężczyzn wynika, że płaca, którą otrzymują kobiety stanowi 83% sumy otrzymywanej przez mężczyzn. Co ciekawe, dokładnie tyle samo wskaźnik ten wynosi w Polsce. Największą dynamikę zatrudnienia w Szwecji obserwuje się w sektorze edukacji, badań i rozwoju, gdzie w latach 2002 na 2003 zatrudnienie wzrosło aż o 32%. Alicja Piastowicz Materiał dostępny tylko dla użytkowników którzy w pełni uzupełnili swój profil. Jeżeli nie posiadasz jeszcze konta wystarczy: Zarejestrować się Po rejestracji otrzymasz: dostęp do 2822 artykułów, co tydzień najnowsze informacje ze świata wynagrodzeń. Zarejestruj się lub Wykupić dostęp premium Stając się użytkownikiem premium portalu otrzymasz: dostęp do 3604 artykułów, dostęp do 840 raportów stanowiskowych, dostęp do wybranych raportów płacowych, do 50% zniżki na najnowsze raporty, e-booki o motywowaniu, oraz inne korzyści. Dowiedz się więcej Przypominamy, że zgodnie z pkt - regulaminu kopiowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie tekstów oraz danych portalu w innych celach niż do użytku osobistego wymaga pisemnej zgody redakcji. Wynagrodzenie brutto - ile to jest netto?Wszystkie podane w artykule stawki wynagrodzeń są kwotami brutto. Zawierają potrącane od pensji składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Kalkulator brutto - netto pozwala na szybkie przeliczenie podanych stawek na pensję, którą pracownik otrzyma "na rękę". Czytelnicy tego postu: 1 589 Państwa Skandynawii są najdroższymi miejscami w Europie. Dla osób podróżujących z innych krajów może to być szok cenowy. Jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że zarobki Skandynawów są proporcjonalne do cen produktów i usług, tak więc dla stałych mieszkańców nie stanowią takiego dysonansu jak dla tymczasowych przybyszów. Niemniej jednak, chcąc przeprowadzić się z innego kraju do Norwegii, należy zaopatrzyć się w zapas środków do życia, zanim podejmie się pracę i zacznie zarabiać kompatybilnie do istniejących cen. Zakwaterowanie Zacznijmy od tego, że walutą obowiązującą w Norwegii jest Korona Norweska (NOK), którą można przeliczyć na ok. 0,45zł. Jeśli podróżujemy do Norwegii jako turyści lub z zamiarem stałego pobytu musimy w pierwszej kolejności liczyć się z kosztami zakwaterowania. Koszty za pokój wynoszą około 250-1600 NOK, czyli 112-720zł za dobę, w zależności od standardu i lokalizacji. W przypadku wynajmu całych mieszkań miesięczny koszt wynajmu kawalerki może wynieść ok. 4000-8000 NOK (1800-3600zł). Natomiast jeśli szukamy mieszkania 2-3 pokojowego powinniśmy się liczyć z kosztem od 7000 do 15000 NOK, czyli 3150-6750zł. Ile za chleb? Koszty żywności i innych produktów spożywczych potrzebnych na co dzień szacuje się na ok. 3000 NOK miesięcznie na osobę, co w przeliczeniu na PLN wynosi 1350zł. Aby jednak wydawać jak najmniej zakupy można robić w supermarketach, takich jak Kiwi, Extra czy Rema. Małe sklepy spożywcze i piekarnie są zdecydowanie droższe. I tak za chleb w supermarkecie zapłacimy 7 NOK (3,15zł), a w piekarni nawet 35 NOK, czyli 15,75zł. Warto więc zaopatrywać się w produkty w supermarketach, które w Norwegii są nieczynne w niedziele. W ten dzień tygodnia chcąc kupić podstawowe artykuły spożywcze zapłacimy dużo więcej w otwartych małych sklepach. Nie samym chlebem… Jeśli chodzi o produkty spożywcze, z ciekawości możemy sprawdzić, że paczka makaronu może kosztować 15 NOK (6,75zł), kilogram filetów z kurczaka – 125 NOK (56,25zł), 20 torebek herbaty – 30 NOK (13,50zł), a kilogram cukru – 17 NOK (7,65zł). Jednak jeżeli chcielibyśmy zjeść na mieście to ceny w restauracjach za danie główne lokują się w granicach 150-300 NOK (67,5-135zł). Natomiast o koszcie alkoholu w Norwegii pojawił się już osobny wpis. Transport Nieodłączną częścią życia zarówno turysty jak i mieszkańców Norwegii jest przemieszczanie się z jednego miejsca na drugie. Przykładowo za bilet jednorazowy w komunikacji miejskiej w Oslo zapłacimy 35 NOK (15,75zł), a za 7 dniowy – 240 NOK (108zł). Warto zwrócić uwagę na to, że ceny mogą różnić się także w zależności od miasta. Najdroższym miastem w Norwegii jest jego stolica – Oslo. Niemniej jednak może okazać się, że w mniejszych miastach noclegi będą dużo droższe ze względu na ich ograniczoną ilość. Tak czy inaczej, ceny w Norwegii mogą szokować turystów. Jednak zwracając uwagę na miesięczne zarobki Norwegów twierdzą oni, że są w stanie zaoszczędzić sporą sumę pieniędzy, ponieważ ich miesięczne zarobki często przekraczają miesięczne koszty utrzymania. Na stronach internetowych można znaleźć dane pokazujące, że średnie miesięczne zarobki w Norwegii wynoszą ok. 30000 NOK, co jak widać, znacznie przekracza miesięczne koszty utrzymania. Nie wiem, czy istnieje jakiś sensowny poradnik dla Polaków wybierających się do pracy w Szwecji, ale powinien na pierwszym miejscu zawierać informację: LUDZIE! CZYTAJCIE UMOWY, KTÓRE PODPISUJECIE! Co jakiś czas – zwłaszcza po okresie letnim, gdy przyjeżdżają do pracy w Szwecji osoby chcące dodatkowo zarobić, a rynek pracy potrzebuje latem dodatkowych pracowników – Polacy skarżą się, że zostali oszukani przez zatrudniających ich. Takie przypadki zdażają się, chociaż dzisiaj rzadziej niż kiedyś. Sporo zamieszania budzą raczej wygórowane oczekiwania i brak wiedzy, jak rynek pracy w Szwecji wygląda. Obowiązkiem pracodawcy jest przygotowanie odpowiedniej, zgodnej z prawem pracy, jasnej umowy o pracę. Ale nie zwalnia to pracownika, by przed podpisaniem jej, nie zapoznał się z nią. Ograniczone zaufanie w tym przypadku jest jak najbardziej wskazane. Najczęstsze problemy wynikają z poczucia, że ktoś komuś zaniża pensje. Łatwo sprawdzić tak zwane średnie zarobki w Szwecji, by przekonać się, że najczęściej są one po prostu … niższe niż nasze oczekiwania. I w dodatku ważne jest, by sprawdzić, ile za podobną pracę płacą akurat w tej części Szwecji, w której się znajdujemy. Bo różnice mogą być duże – ”reguluje” to ”popyt i podaż”. Dla przykładu: tak zwana średnia zalecana pensja w branży restauracyjnej w Szwecji (dla pomocy kuchennej – kökbiträde) wynosi ok. koron na miesiąc (przed podatkiem!) to jest według zaleceń związków zawodowych ok. 120 SEK na godzinę. Łopatologicznie tłumacząc: jeżeli ktoś pracuje po ok. 10 godzin dziennie przez 21 dni roboczych w miesiącu pensja powinna wynieść ok. SEK. Po odliczeniu podatku powinno zostać ok. SEK na miesiąc. Ale… jeśli pracodawca dał zakwaterowanie i np. lunch, to może sobie odjąć od tej sumy kolejne parę tysięcy. Wówczas stawka wypłacona do ręki, może obniżyć się do około 12-14 tysięcy na miesiąc. Dlatego warto czytać umowy o pracę przed podpisaniem! Pracodawca wykorzystując często nieznajomość języka szwedzkiego wpisuje do umowy zastrzeżenie, o których nie informuje, więc wiara w dobre intencje pracodawcy może skończyć się rozczarowaniem. I na koniec ważna statystyczna informacja: na przełomie 2018/2019 roku średnie zarobki w Szwecji wynosiły koron (przed podatkiem z płytnym urlopem). To oznacza średnią koron na miesiąc. Czyli średnia stawka za godzinę pracy: 144 SEK. Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą Najważniejsze informacje Szkoła Model edukacjiObowiązek szkolny dotyczy wszystkich dzieci zamieszkałych w Szwecji od momentu ukończenia przez nich 6. roku życia i rozpoczęcia klasy 0 (zerówki) do ukończenia klasy 9., czyli trwa łącznie 10 lat (do 16 lat). Edukacja jest bezpłatna, natomiast opłata za świetlice szkolną po zajęciach jest płatna (fritid).Szkoła podstawowa (grunskolan), w której istnieje obowiązek szkolny:klasa 0 (förskoleklass), dzieci w wieku 6 lat,klasa 1-3 (lågstadiet), dzieci w wieku 7-9 lat,klasa 4-6 (mellanstadiet), dzieci w wieku 10-12 lat,klasa 7-9 (högstadiet), dzieci w wieku 13-16 średnia (gymnasiet), w której nie ma obowiązku szkolnego. Może mieć różne profile: przygotowujące do studiów na wyższej uczelni albo uczące zawoduklasa 1-3, dzieci w wieku 16-19 wyższe,oprócz regularnych szkół podstawowych, istnieją także szkoły specjalne dla dzieci o specjalnych potrzebach dzielą się ponadto na państwowe (kommmunala skolor) oraz prywatne (fristående skolor, zwane też friskolor). Obydwa typy szkół są bezpłatne, jednak szkoły prywatne mogą mieć własne zasady dotyczące przyjęcia uczniów, podczas gdy szkoły kommunale są zobowiązane przyjąć wszystkie dzieci z najbliższej okolicy. Szkoły prywatne mogą także mieć określony profil, np. profil artystyczny albo być szkołami o charakterze wyznaniowym. Procedura naboru dziecka do szkołyDziecko należy zapisać do szkoły w roku kalendarzowym, w którym dziecko skończy 6 lat. Zapisy sześcioltaków zwykle odbywają się na wiosnę, przed rozpoczęciem się semestru jesiennego. Opiekunowie mogą wybrać dowolną szkołę, komunalną albo prywatną. Nie musi to być szkoła leżąca w najbliższej okolicy, może także być położona poza granicami gminy. Zapisy dziecka starszego albo zmiana szkoły możliwa jest w ciągu trwania całego roku szkolnego pod warunkiem, że w szkole, do której jest składane zgłoszenie, są wolne miejsca. Zapisy odbywają się na formularzu w formie papierowej albo elektronicznej (przy użyciu autoryzacji przez internet). Po otrzymaniu decyzji z gminy w sprawie przyjęcia bądź odrzucenia wniosku o przyjęcie do szkoły opiekunowie mogą potwierdzić chęć uczęszczania dziecka do określonej szkoły, bądź w przypadku odmowy zaskarżyć dokumenty w momencie składania podania o przyjęcie to: numer osobisty dziecka – personnummer (może być tymczasowy) i rodziców. Personnummer jest odpowiednikiem polskiego PESEL. Nie jest wymagane świadectwo ukończenia szkoły w innym państwie, ale można je dołączyć. Obowiązki i prawa uczniaWszystkie dzieci mieszkające w Szwecji objęte są obowiązkiem szkolnym w zakresie szkoły podstawowej, w tym w klasie przedszkolnej. Uczęszczanie do szkoły jest bezpłatne. Brak odpłatności dotyczy zarówno szkół komunalnych, jak i szkół prywatnych (fristående skolor). W przedszkolu i szkole podawane są bezpłatne posiłki dla uczniów. Opiekunowie prawni mogą wnioskować o wydawanie innych posiłków ze względów zdrowotnych lub z uwagi na przekonania zapewnia każdemu uczniowi materiały edukacyjne: podręczniki, zeszyty ćwiczeń oraz wszystkie przybory szkolne. Opiekunowie prawni dziecka nie ponoszą w związku z tym żadnych pokrywa koszty związane z udziałem uczniów w wycieczkach szkolnych i zorganizowanych w czasie lekcji wyjściach do instytucji kultury, takich jak kino czy teatr. EgzaminyNa zakończenie klasy 3., 6. i 9. przeprowadzane są obowiązkowe egzaminy przedmiotowe Nationella prov (przede wszyskim szwedzki i matematyka, ale także inne przedmioty w starszych klasach). Brak zaliczenia tych egzaminów nie oznacza jednak, że uczeń nie ma możliwości otrzymania pozytywnej oceny z określonego przedmiotu. Ich wynik nie jest bowiem traktowany jako ostateczna ocena przedmiotowa, a jedynie jako jedna ze składowych oceny semestralnej. Uczniowie są oceniani w systemie ocen od A do F, gdzie A jest oceną najwyższą. Ocena F oznacza brak zaliczenia przedmiotu. Nawet w przypadku, gdy uczeń dostanie ocenę F z jednego czy wielu przedmiotów, przechodzi do następnej klasy. Nie stosuje się raczej systemu powtarzania klasy, poza absolutnymi wyjątkami. Uczniowie otrzymują po raz pierwszy stopnie w klasie 6. szkoły podstawowej, wcześniej są tylko oceny opisowe (skriftliga omdömen) informujące o postępach ucznia w nauce. W klasach 1-5 szkoły podstawowej nauczyciel podsumowuje i opisuje, jakie wysiłki powinna podjąć szkoła oraz co uczeń i opiekun mogą zrobić, aby uczeń mógł rozwinął swoje umiejętności i uzyskiwać potrzebną wiedzę. Nauka języka szwedzkiegoUczniowie, którzy mówią w innym języku niż język szwedzki, mają prawo do nauki tego języka w szkole (modersmål). Gmina ma obowiązek zapewnić lekcje języka ojczystego, jeśli co najmniej 5 uczniów jest zainteresowanych nauką danego języka w gminie. Lekcje te są bezpłatne. Nauczanie języka ojczystego jest dobrowolne i dlatego rodzice muszą złożyć w szkole podanie o naukę języka ojczystego (ansökan om undervisning i modersmål). Po zapisaniu dziecka na lekcje języka ojczystego, obecność na nich staje się nauki języka ojczystego uczniowie, którzy są nowoprzybyli w Szwecji i nie opanowali języka szwedzkiego w takim stopniu, aby mogli otrzymać pozytywną ocenę z tego przedmiotu albo innych, mają także prawo do pomocy przedmiotowej oferowanej w języku ojczystym (studiehandledning på modersmål). Nauczyciel języka ojczystego pomaga dziecku w nauce różnych przedmiotów szkolnych, wyjaśniając w języku ojczystym ucznia zagadnienia omawiane przez klasę. Szkoła decyduje, czy dziecko otrzyma pomoc w nauce i w jakim mający język ojczysty inny niż szwedzki mają prawo do nauki języka szwedzkiego jako drugiego języka (svenska som andra språk). Ma to na celu dostosowanie nauczania języka szwedzkiego do potrzeb uczniów nowoprzybyłych i umożliwienie im opanowania języka szwedzkiego na takim samym poziomie, jaki mają uczniowie, dla których szwedzki jest językiem mogą zorganizować naukę uczniów nowoprzybyłych na dwa sposoby. Uczniowie mogą być od początku włączeni do swojej klasy docelowej lub mogą przez kilka pierwszych semestrów uczęszczać do klasy przygotowawczej (förberedelseklass). W szkołach, do których przybywa dużo uczniów nieznających języka szwedzkiego, organizuje się zazwyczaj klasy przygotowawcze, w których uczeń intensywnie uczy się języka szwedzkiego i kilku innych przedmiotów, zwykle w ograniczonym nowoprzybyli przystępujący do egzaminów krajowych (Nationella prov) w klasie 3., 6. oraz 9. w zakresie przedmiotów takich jak: matematyka, biologia, fizyka, chemia, geografia, historia, wiedza o społeczeństwie i religioznawstwo, mają prawo do skorzystania ze wsparcia językowego poprzez dostęp do leksykonów albo obecność nauczycieli języka ojczystego lub nauczycieli dwujęzycznych. Nauczyciel języka ojczystego może przetłumaczyć niektóre słowa i pojęcia ustnie. Podczas egzaminów z języka szwedzkiego i szwedzkiego jako drugiego języka uczniowie w klasach 6. i 9. mogą skorzystać z listy słów lub słownika. Obowiązki i prawa rodzicaJeśli opiekun prawny dziecka pracuje lub studiuje, dziecko od pierwszego roku życia ma prawo do miejsca w przedszkolu. Dzieci, których rodzice są bezrobotni lub korzystają z urlopu wychowawczego z innym dzieckiem, mogą otrzymać miejsce w przedszkolu po ukończeniu pierwszego roku życia przez co najmniej trzy godziny dziennie lub 15 godzin tygodniowo. Od semestru jesiennego w roku, w którym dziecko kończy trzy lata, gmina oferuje przedszkole w wymiarze co najmniej 525 godzin w klasie przedszkolnej, szkole podstawowej i szkole specjalnej są oferowane miejsca na świetlicy do ukończenia przez dziecko 13. roku miejsce w przedszkolu i świetlicy pobierana jest opłata (świetlica – fritid).Prawny opiekun dziecka odpowiada za obecność dziecka w szkole podstawowej, w tym w klasie szkolny w Szwecji zaczyna się zazwyczaj pod koniec sierpnia i trwa do początku czerwca. Dzieli się na semestr jesienny i wiosenny. W trakcie obydwu semestrów przewidziane są ferie. W semestrze jesiennym są to trwające tydzień ferie jesienne (hostlov), w semestrze wiosennym są ferie zimowe (sportlov) i wielkanocne (posklov), natomiast pomiędzy semestrami są ferie bożonarodzeniowe (jul). Planowana nieobecność dziecka w szkole poza okresem ferii i świąt powinna być zgłoszona przez rodziców z wyprzedzeniem na odpowiednim formularzu i szkoła albo udziela pozwolenia na nieobecność, albo odrzuca podanie, o ile zaistnieją okoliczności, które tę zgodę wykluczają (np. egzaminy państwowe Nationella prov).Indywidualne spotkania nauczyciela z dzieckiem i jego opiekunami prawnymi (utvecklingssamtal) są organizowane w przedszkolu oraz klasie przedszkolnej raz w roku, natomiast w szkole podstawowej co najmniej dwa razy w roku. Rozmowa dotyczy zarówno postępów w nauce, jak i rozwoju społecznego w odniesieniu do programu nauczania. Podczas rozmowy rozmawia się o tym, jak szkoła może wspierać i stymulować rozwój ucznia. Rozmowa daje uczniowi i opiekunowi prawnemu możliwość uzyskania wielu informacji i wzięcia odpowiedzialności za kształcenie ucznia. System wsparcia szkolnegoW szkole funkcjonuje zespół zajmujący się szeroko rozumianym zdrowiem uczniów (fizycznym i psychicznym) – elevhälsoteam, EHT. W skład tej grupy wchodzi dyrektor szkoły, pielęgniarka, pedagog specjalny, pedagog szkolny (skolkurator) i inne osoby, których opinia potrzebna jest w zależności od problemu, jakim zajmuje się każdorazowo grupa EHT. W każdej szkole jest zatrudniona pielęgniarka prowadząca karty zdrowotne wszystkich uczniów. W przypadku, gdy jest taka potrzeba, do szkoły przychodzi także lekarz szkolny, przeprowadzając wspólnie z pielęgniarką rozmowy dotyczące zdrowia i rozwoju uczniów. W wielu szkołach pracuje także pedagog szkolny, do którego uczniowie mogą się zwrócić ze swoimi problemami. Opieka stomatologiczna oferowana jest w przychodniach zdrowotnych i dzieci wzywane są tam na kontrole. Jest ona także bezpłatna do momentu ukończenia przez dziecko 23. roku życia. W czym pomogą lokalne władzeWszystkie rodziny posiadające dzieci otrzymują zasiłek rodzinny (barnbidrag), tym większy, im większa jest liczba dzieci. Zasiłek rodzinny otrzymują do momentu ukończenia przez dziecko 16 lat, czyli do czasu ukończenia szkoły podstawowej. Jeśli mimo ukończenia 16 lat dziecko w dalszym ciągu uczęszcza do szkoły podstawowej, zasiłek może być przedłużony aż ukończy szkołę. Dzieci kontynuujące naukę w gimnazjum mają natomiast prawo do zasiłku szkolnego (studiebidrag) aż do ukończenia 20. roku życia, pod warunkiem że w międzyczasie nie przerwą nauki w szkole średniej. Uczniowie pobierający naukę z dala od swojego miejsca zamieszkania maja także prawo do zasiłku przeznaczonego na pokrycie kosztów związanych z podróżami lub mieszkaniem (inackorderingstillägg). Najczęstsze nieporozumieniaSystem nauczania w Szwecji jest inny w porównaniu do szkoły polskiej. Od ucznia wymaga się wzięcia większej odpowiedzialności za własne postępy w szkole, co przy braku zadań domowych oraz trudnościach wynikających z niedostatecznego przygotowania do planowania własnego uczenia, może powodować problemy u dzieci przybyłych niedawno z Polski. Z ich punktu widzenia szkoła pozbawiona codziennych zadań domowych i nieustannego stresu związanego z uzyskaniem ocen przedmiotowych jest „rajem na ziemi”. Okres przebudzenia może nastąpić późno, np. w klasie 6. i wtedy okazuje się, że zdobycie ocen nie jest wcale takie łatwe, a wręcz przy braku dostatecznej znajomości języka szwedzkiego niemożliwe. Jednak dzieci szybko uczą się, że brak ocen nie zamyka im drogi do następnej klasy. Stąd dużym problemem w szkole szwedzkiej jest kończenie szkoły podstawowej bez uzyskania ocen ze wszystkich przedmiotów, szczególnie wśród uczniów urodzonych poza Szwecją. Według raportu Ministerstwa Edukacji w roku 2019 było takich uczniów 16% (w skali całego kraju) ze wszystkich kończących klasę 9. Wychowanie Obowiązki rodzicaWykształcenie dzieciW Szwecji obowiązuje skolplikt co oznacza obowiązek szkolny. Obowiązek ten obejmuje wszystkie dzieci, które są zarejestrowane w Szwecji. Obowiązek ten nie dotyczy azylantów oraz dzieci, które nie posiadają szwedzkiego PESEL (personnummer), niemniej takie dzieci także mają prawo do bezpłatnej nauki. Skolplikt obejmuje dzieci od 6. do 16. roku samo w domuBezpośrednio ta sprawa w systemie prawnym nie jest uregulowana. Niemniej ze szwedzkiego Kodeksu rodzinnego (Föräldrarbalken) wynika jasno, że dziecko ma prawo do wykształcenia, opieki i bezpieczeństwa. Rodzice są także odpowiedzialni za spełnianie potrzeb życiowych zatem dziecka samego może się wiązać z zarzutem braku zapewnienia bezpieczeństwa lub sprawowania opieki w niewłaściwy sposób. System świadczeń socjalnychBarnbidragJest to rodzaj ekonomicznej zapomogi przysługującej dzieciom do 16. roku życia, które mieszkają, są zarejestrowane i ubezpieczone (w Försäkringskassan) terytorium Szwecji. Obecnie barnbidrag wynosi 1250 SEK. Ta kwota jest wolna od ma potrzeby wnioskowania o wypłacenie tego rodzaju zapomogi. Pieniądze są przelewane automatycznie na konto jednego (ustalonego wcześniej, najczęściej matki) opiekuna för gymnasiestudieZapomoga wypłacana uczniom szkół średnich. Wynosi ona 1250 SEK miesięcznie. Uczeń otrzymuje pieniądze w okresie nauki, czyli od września do maja. Częściowo kwota jest także wypłacana w czerwcu, jeżeli uczeń nie opuszczał zajęć. Kwota może być uzależniona od liczby godzin spędzonych w szkole, zgodnie z grafikiem tego typu pomocy mają prawo uczniowie uczący się na „pełnym etacie” – „na 100 proc.”. Taką pomoc otrzymuje się do 20. roku życia. Taki rodzaj zapomóg wypłaca CSN (jest to urząd ds. wsparcia ekonomicznego na płaszczyźnie edukacyjnej).Bidrag till de som vill studeraZapomoga dla osób studiujących w Szwecji lub poza granicami kraju. Wysokość zapomogi jest uzależniona od intensywności kursu, programu. Wniosek o tego typu pomoc składamy w dla studentów. Ulega ona zwrotowi po ukończeniu nauki. Aby o nią wnioskować trzeba być zarejestrowanym na danym kursie czy programie. Jest ona oprocentowana. W 2019 roku wysokość oprocentowania wynosiła 0,16 proc. Pożyczki tego typu są udzielane z terminem spłaty do 57. roku SocjalnyZnajduje się w każdej gminie. Świadczy pomoc socjalną na szeroką skalę. Pomoc ta może być dobrowolna lub obligatoryjna. Są prowadzone także familjebehandling (oznacza to coaching rodzinny w szerokim zakresie), które mają na celu zniwelowanie problemu istniejącego w rodzinie. O tego typu pomoc mogą się zgłosić osoby, kiedy w rodzinie stosowana jest przemoc (np. częste kłótnie), występują problemy żywieniowe, dziecko nie chodzi do szkoły ma prawo także zgłosić zawiadomienie do urzędu, że nie chce mieszkać w swoim Socjalny świadczy także pomoc ekonomiczną. Ma możliwość wsparcia finansowego rodzin, które nie posiadają wystarczającego dochodu, aby opłacić czynsz, jedzenie czy kupić potrzebne ubrania lub inne niezbędne rzeczy codziennego Urzędzie socjalnym są także tworzone stödgruppen (grupy wsparcia), gdzie spotykają się osoby mające problem do rozwiązania, np. dotyczące przemocy w która nie ukończyła 21. roku życia, w określonych przypadkach (jeżeli dochodzi np. do działań przestępczych z udziałem dziecka lub młodego człowieka) może liczyć na pomoc osoby, która świadczyć ma specjalne wsparcie, np. przypominać o odrabianiu lekcji, kontrolować, czy dziecko nie chodzi na wagary, z kim się spotyka itd. Taka osoba ma również kontakt z rodzicami małoletniego. KontaktfamiljOsoba/rodzina, które mają na celu wspierać dziecko, poświęcać jemu czas i uwagę. Dziecko może np. u takiej rodziny/osoby spać kilka razy w miesiącu. Na wprowadzenie tego typu wsparcia dla dziecka, które nie ukończyło 15 lat, muszą wyrazić zgodę opiekunowie o tego typu pomoc proszą samotne matki, które nie mają wsparcia ze strony rodziny, bardzo podobnie jak Kontaktfamilj. Problemy wychowawczeZawiadomienie o stosowaniu/przypuszczeniu stosowania przemocy wobec dzieckaKażdy może złożyć zawiadomienie, że dziecku dzieje się krzywda lub że tak tylko przypuszcza. Cały proces jest uregulowany w Socialtjänstlagen (głównie rozdział 14).Pełny tekst ustawy jest dostępny na stronie internetowej: składa się do Urzędu Opieki Społecznej znajdującego się na terenie gminy zamieszkiwanej przez prywatna może złożyć takie zawiadomienie anonimowo i jest do tego etycznie zobowiązana. Niemniej istnieje grupa osób, które mają prawny obowiązek w trybie natychmiastowym poinformować odpowiedni organ podejrzeniach stosowania lub stosowaniu przemocy fizycznej lub psychicznej wobec małoletniego. Osoby, które są zobowiązane ze względu na piastujące stanowiska do złożenia takiego zawiadomienia, czynią to drogą pisemną. Do tej grupy należy personel szkół, przedszkoli, służby zdrowia, urzędnicy socjalni i pracownicy służby zdrowotne dzieciRodzic, którego dziecko ma problemy zdrowotne, np. alergię, astmę, choroby chroniczne lub problemy o podłożu psychicznym, może poprosić swoje lekarza rodzinnego o skierowanie do oddziału dziecięcego „Barn- och ungdomsmedicinska mottagning”. Oddziały te często znajdują się w szpitalach i są wyspecjalizowane w pomocy dzieciom do 17. roku życia. Opieka medyczna jest bezpłatna, dla dzieci posiadających w szkole jest stosunkowo powszechnym zjawiskiem. Jeśli dochodzi do mobbingu dziecka w szkole najpierw należy skontaktować się z nauczycielem i dyrektorem placówki oświatowej, do której uczęszcza dziecko. Jeśli dziecko oraz jego rodzice nie otrzymają odpowiedniej pomocy ze strony szkoły mogą się zgłosić do Urzędu Gminy (Kommun), któremu podlega szkoła lub właściciela szkoły prywatnej, a w ostateczności do „Barn- och elevombudsman” (Rzecznik praw dziecka i ucznia). Więcej informacji: Problemy z prawem System opieki społecznejZakres działania Urzędu Socjalnego w Szwecji jest celem tego typu urzędów jest udzielenie wsparcia oraz pomocy rodzinom, które tego potrzebują w zakresie:doradztwa rodzinnego (częściowo także prawnego, np. potwierdzenie ojcostwa, testy DNA),edukacji,przemocy domowej,Największym „czynnikiem presji” dla rodzin dysfunkcyjnych często jest ustawa LVU („Lag med särskilda bestämmelser om vård av unga”) na podstawie której w trybie natychmiastowym dzieci mogą być zabrane do rodziny zastępczej, jeśli sytuacja w domu zagraża ich życiu lub zdrowiu czy też dysfunkcjonalnemu kwestią jest także to, że dziecko może samodzielnie zgłosić chęć przebywania w rodzinie zastępczej nauczycielowi, lekarzowi czy urzędnikowi socjalnemu. Tego typu sprawy są traktowane niezwykle poważnie, a wymienione osoby mają obowiązek zgłosić taką prośbę do Urzędu Socjalnego, który wszczyna postępowanie w danej sprawach dotyczących pracy urzędów socjalnych niezwykle istotna jest poufność. A dokumenty nierzadko nie są udostępniane nawet urzędom. Jeśli chodzi o wyroki sądowe to mają one charakter oficjalny i są one dostępne dla w Urzędzie SocjalnymJeśli ktoś (dziecko, rodzice, instytucja państwowa, osoba prywatna, szkoła, policja) zgłosi się o wsparcie lub pomoc, czy poinformuje urząd o swoim złym stanie fizycznym lub psychicznym, to odpowiedni urzędnik socjalny, w ramach swoich kompetencji ma prawo wszcząć postępowanie pomocowe w danej dojdzie do zgłoszenia zawiadomienia urzędnik socjalny w pierwszej kolejności kontaktuje się z osobami, które zostały zgłoszone przez osobę trzecią. One mają prawo wiedzieć, że takie zawiadomienie wpłynęło i jaka jest jego urzędnicy socjalni przeprowadzają ocenę sytuacji, czy dalsze postępowanie w sprawie jest potrzebne. Na ocenę stanu faktycznego mają 14 nie ma potrzeby przeprowadzenia postępowania, wtedy dane personalne osób, które zostały zgłoszone przez osoby trzecie, są usuwane z jednak dochodzi do wszczęcia postępowania, to urzędnicy starają się przygotować informacje wspólnie z rodziną, której dotyczy zgłoszenie. Zostaje także przeprowadzona ocena sytuacji pod kątem potrzeb, pomocy, którą może zaproponować urząd dzieciom i ich jest współpraca z urzędnikami i otwartość na znalezienie jak najlepszego dla dzieci/rodziny rozwiązania w danej sprawie. Na tym etapie mogą być organizowane różnego rodzaju spotkania w domu, urzędzie, poradniach. Jest także przeprowadzany szczegółowy wywiad środowiskowy. Telefony do szkół, przedszkoli, przychodni są na porządku zebraniu dokumentów jest wydawana decyzja. Na zakończenie postępowania urząd ma 4 miesiące, ale jeśli występują szczególne przesłanki ten czas może być zakończeniu gromadzenia dokumentacji, ale przed wydaniem decyzji osoba, której ta sprawa dotyczy, ma prawo wglądu do zebranych pamiętać, że podczas tego typu procedur jest bardzo restrykcyjnie przestrzegana sprawa związana z ochroną danych osobowych. Z tego względu np. konsulat nie ma dostępu do dokumentów znajdujących się w danym urzędzie i co dalejPo ogłoszeniu decyzji niezadowolona strona postępowania może się od niej odwołać. Urząd ma obowiązek w tej kwestii udzielić pomocy prawnej. Odwołanie składa się w urzędzie socjalnym, który wydał decyzję, a organem rozpatrującym będzie Förvaltningsrätten (Sąd Administracyjny, jest to sąd I instancji; z kolei drugą instancją będzie Kammarrätt– Sąd Administracyjny II instancji; a na najwyższym szczeblu funkcjonuje Högsta förvaltningsdomstolen – Najwyższy Sąd Administracyjny).Czasami, zgodnie z decyzją wydaną w toku postępowania, dziecko musi zostać przeniesione do rodziny zastępczej. Nie zawsze jest to zgodne z wolą rodziców. W takim przypadku ma zastosowanie specjalne prawodawstwo – ustawa „LVU”, która zawiera specjalne wytyczne dotyczące sprawowania opieki nad dzieckiem. Reguluje ona sprawy przymusowej opieki oraz natychmiastowego przeniesienia dziecka do placówki mogą liczyć na pomoc adwokata z urzędu, jeżeli zgłoszą do urzędu taką Socjalne w Szwecji posługują się specjalnym modelem o nazwie BBIC- Barns behov i centrum. Na jego podstawie oceniane są przez urząd potrzeby dziecka w rodzinie zastępczejSą dwie możliwości umiejscowienia dziecka w rodzinie małoletniego (0-18 lat) za zgodą rodziców,na podstawie słynnej LVU, bez takiej umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej opiera się na dobru dziecka zgodnie z Konwencją o prawach dziecka, która od 2018 r. jest częścią prawodawstwa odwoławczePierwszym kontaktem powinna być barnsekreterare, która jest odpowiedzialna za dziecko, następnie jej to nie będzie satysfakcjonujące, to można zgłosić się do IVO (Inspektionen för vård och omsorg). Jest to organizacja, która kontroluje służbę zdrowia i urzędy o przydzieleniu dziecka do rodziny zastępczej lub jakiejś innej, np. tymczasowej placówki opiekuńczej wydaje urzędnik socjalny. Z kolei o prawnej opiece nad dzieckiem zgodnie z LVU decyduje decyzji wydanej na podstawie LVU można się odwołać do Förvaltningsrätten (1-wsza instancja), Kammarrätten (II instancja) i Högsta förvaltningsdomstol (najwyższy organ odwoławczy). Dostęp do pomocy prawnej Zgodnie ze szwedzkimi przepisami dotyczącymi pomocy prawnej osoba młoda lub posiadająca bardzo niski dochód może się ubiegać o bezpłatną poradę prawną, którą udzielają biura adwokackie lub prawne. Z kolei osoby, których dochód roczny nie przekracza 75 000 SEK, płacą połowę z sumy przewidzianej za tego typu świadczenie. Standardowy koszt pomocy prawnej, opartej na ustawie „rättshjälpslagen” wynosi 1755 SEK za godzinę. W takiej kwocie osoba może uzyskać pomoc tylko kiedy spotkanie dotyczące pomocy prawnej nie przekracza 2 godzin. Podczas takiego spotkania z ekspertem osoba potrzebująca pomocy w zakresie prawa jest instruowana, w jaki sposób ma działać, czego oczekiwać w swojej sytuacji. Taka pomoc może dotyczyć np. rozwodów, podziału masy spadkowej. Ważne jest to, aby przed odbyciem takiego spotkania dojść do porozumienia z prawnikiem, że pomoc będzie udzielana zgodnie z przepisami umieszczonymi w „rättshjälpslagen”. Na stronie internetowej Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Sztokholmie znajduje się link do listy prawników posługujących się językiem polskim i wykonywujących zawód prawnika na terenie Szwecji: Pomoc prawna świadczona jest odpłatnie. Średnia stawka wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika to 1000 SEK za godzinę. Osoby, które znajdują się w złej sytuacji finansowej, mogą ubiegać się o pomoc prawnika z urzędu w sprawach prowadzonych na terenie Szwecji. Poniżej znajduje się link do informacji o pomocy prawnej: Pomoc prawna z urzędu Offentligt biträde (obrońca z urzędu) Ten typ pomocy prawnej jest opisany w ustawie Lag (1996:1620) om offentligt biträde. O przyznaniu tego typu bezpłatnej pomocy decyduje sąd lub urząd prowadzący sprawę na wniosek osoby zainteresowanej. Najczęściej na stanowisko pełnomocnika z urzędu powoływani są adwokaci, prawnicy bez aplikacji lub inne osoby posiadające wiedzę w danej dziedzinie, która jest przedmiotem sprawy w sądzie lub urzędzie. Offentlig försvarare (obrońca z urzędu) Z kolei ten rodzaj bezpłatnej pomocy prawnej przysługuje osobie, która jest podejrzana lub oskarżona o popełnienie przestępstwa zagrożonego karą nie mniejszą niż 6 miesięcy pozbawienia wolności. W tego typu sprawach obrońcą jest zawsze prawnik. Målsägandebiträde To jest szczególny tym obrońcy. Jest on przyznawany przez sąd. Taki obrońca przysługuje powodowi (osobie pokrzywdzonej) po wszczęciu śledztwa w sprawie dotyczącej popełnienia przestępstwa np. na tle seksualnym, rozboju, pobicia itd. Gdzie szukać wsparciaKażda osoba, która doświadczyła przemocy domowej, może się zgłosić do gminnego Ośrodka Pomocy Szwecji działa także linia telefoniczna „Kvinnofridslinjen”, gdzie osoby, które doświadczyły przemocy domowej, mogą uzyskać szybką pomoc i wsparcie. Tel.: 020-50 50 50. Telefon działa 24 h na dobę. Krótka informacja jest także umieszczona w języku polskim – prawie każdej szwedzkiej gminie działają również organizacje pozarządowe, które wpierają rodziny doświadczającej różnego rodzaju przemocy domowej. Najpopularniejszą z nich jest „Kvinnojouren” działający na terenie Szwecji od lat 70-tych XX linku są wymienione organizacje, umiejscowione w całej Szwecji, do których można się zgłosić w razie potrzeby: w przypadku przemocy domowejKvinnofridslinjeTelefon zaufania dla kobiet, które doświadczyły przemocy na tle fizycznym (w tym przemocy seksualnej) oraz psychicznym. Telefon działa całą dobę na terytorium całej Szwecji. Telefon jest przeznaczony dla osób bezpośrednio pokrzywdzonych, jak i dla tych, którzy wiedzą, że w ich otoczeniu dochodzi do sytuacji (skrócona wersja z telefonem kontaktowym w j. polskim)KvinnojourOrganizacje, która zajmują się udzielaniem wsparcia kobietom doświadczającym przemocy i ich rodzinom, są często organizacjami non- kontaktowe do wybranych placówek, gdzie można zwrócić się o pomoc na terytorium Szwecji:MalmöMalmö KvinnojourTelefon: 040-30 11 13FemCenter KvinnojourInfolinia: 020-55 55 25SztokholmRoksOrganizacja pozarządowa dla kobiet, dziewcząt oraz ich rodzin (szczególnie dzieci) info@ Hornsgatan 66, 118 21 StockholmLink do wyszukiwarki i listy, gdzie można znaleźć „kvinnojour”najbliżej miejsca swojego 08 – 442 99 30Alla Kvinnors HusOrganizacja non- profit zajmująca się pomocą ofiarom przemocy (dorosłym dzieciom) 08-644 09 20GöteborgKriscentrum för 031-367 93 80 (telefon jest czynny całą dobę, przez cały rok)e-mail: @ dla interesantów: Carl Grimbergsgatan 7, GöteborgW sytuacjach, kiedy potrzebna jest pomoc, zawsze można się zgłosić do Gminnego Urzędu Opieki Społecznej (Socialnämnden).Pomoc bezdomnymPomocom bezdomnym zajmują się w Szwecji Urzędy Socjalne. Nie zawsze one jednak są one w stanie zagwarantować osobom znajdującym się bez mieszkania lokal zastępczy. Jest to utrudnione, jeśli dana osoba nie jest zameldowana w Szwecji i nie posiada szwedzkiego i instytucje zajmujące się problemem bezdomności:SztokholmNattjourenLinia telefoniczna dla osób bezdomnych, które chcą uzyskać informacje na temat noclegowni, czy innego rodzaju opieki oraz dla tych, którzy pragną poinformować o miejscu pobytu osoby bezdomnej, która potrzebuje pomocy.„Nattjouren” współpracuje z innymi organizacjami, które zajmują się problemem bezdomności, takimi jak Stockholms Stadsmissions (Organizacja zajmująca się problemami socjalnymi bezdomnością, migracją i integracją, problemem racjonalnego wykorzystywania jedzenia itp.).Tel.: 020-787860 (telefon jest bezpłatny)Link do strony: (jest możliwość wyboru języka)MalmöSkåne StadsmissionOdpowiednik Stockholms 040-664 22 40e-mail: info@ Stockholms Stadsmissions działający na gruncie chrześcijańskimTelefon: 031-712 12 00e-mail: info@ Najczęstsze nieporozumieniaGłównie nieporozumienia wynikają z odmiennej kultury zachowania. Osoby przybywające do Szwecji często nie znają dokładnie przepisów, regulacji prawnych, a także nigdzie nie zapisanych formalnie zasad społecznych. Odmienna jest również forma ekspresji emocji oraz potrzeba publicznego odkrycia swoich poglądów i zasada spokoju i wyciszenia, jak również unikania sytuacji konfliktowych. Pożądanym jest dążenie do kompromisu i chłodna prezentacja określonych realia w zakresie prawa odnoszącego się np.: do przemocy w rodzinie są znacznie surowsze od realiów polskich, a poziom wrażliwości tutejszego społeczeństwa wobec standardów wychowania dzieci często odbiega od wyniesionego z Polski. Tu znajdziesz pomoc Lista kontaktów w SzwecjiLista prawników posługujących się językiem polskim i wykonywujących zawód prawnika na terenie Szwecji: telefoniczna „Kvinnofridslinjen” – pomoc w przypadkach przemocy domowej Tel.: 020-50 50 50. Telefon działa 24 h na dobę. Krótka informacja w języku polskim: Lista organizacji polonijnych w Szwecji Kongres Polaków w SzwecjiNazwa po szwedzku: Polska Kongressen i SverigeTeren działalności: SzwecjaPrezes: Janusz GórczyńskiAdres: Polska Kongressen i SverigeBox 5025102 41 Stockholm Adres siedziby: Ośrodek Polskich Organizacji Niepodległościowych Östermalmsgatan 75, StockholmTelefon: 08-661 10 06E-mail: office@ Organizacji PolonijnychNazwa po szwedzku: Polska Riksförbundet i SverigeTeren działalności: SzwecjaPrezes: Teresa SygnarekAdres: Polska Riksförbundet i Sverigec/o Teresa SygnarekMölledalsgatan 190212 40 MALMÖTelefon: 0704 93 59 15E-mail: ts@ WWW: Dzieci w sytuacjach kryzysowychNazwa po szwedzku: Glömda Barnen Ideell FöreningTeren działalności: SzwecjaPrezes: Lidia WolfAdres: Brunskogsbacken 21123 71 FarstaTelefon: 070-240 55 89E-mail: glomdabarnen@ WWW: Lista kontaktów w PolsceInstytucjaDane kontaktoweMinisterstwo Spraw ZagranicznychDepartament KonsularnyAdres: Al. Szucha 23, 00-580 WarszawaTelefon: (22) 523-90-00Strona internetowa: (22) 523-94-44E-mail: @ @ SprawiedliwościDepartament Spraw Rodzinnych i NieletnichAdres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 WarszawaTelefon: (22) 239-07-40Strona internetowa: zobaczMinisterstwo Rodziny i Polityki SpołecznejDepartament Polityki RodzinnejAdres: ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00‐513 WarszawaTelefon: (22)250-01-08Strona internetowa: (22) 461-60-60E-mail: @ Praw DzieckaAdres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa Telefon: (22) 583-66-00Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12E-mail: rpd@ internetowa: Praw ObywatelskichAdres: Al. Solidarności 77, 00-090 WarszawaTelefon: (22) 551-77-00Infolinia: 800-676-676E-mail: biurorzecznika@ internetowa: Centrum Pomocy RodzinieTelefon: (22) 599-71-20E-mail: sekretariat@ internetowa: Linia(udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń)Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 BiałystokTelefon: 19524 (Infolinia)E-mail: biuro@ internetowa: Rozwoju Polskiej Edukacji za GranicąAdres: ul. Kielecka 43, 02-530 WarszawaTelefon: (22) 469-11-26E-mail: sekretariat@ internetowa: Ośrodek Interwencji KryzysowejAdres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 WarszawaTelefon: (22) 855-44-32E-mail: sekretariat@ ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobaczStowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEFAdres: ul. Rolna 175 D, 02-729 WarszawaTelefon: (22) 568-03-00E-mail: unicef@ internetowa: telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia”Telefon: 800-120-002Strona internetowa: zobaczKomitet Ochrony Praw DzieckaAdres: ul. Oleandrów 6, III piętro, 00-629 WarszawaTelefon: (22) 626-94-19E-mail: kopd@ internetowa:

koszty życia w szwecji 2018